Çatışma Koçluğu Alternatif Uyuşmazlık Çözümü (ADR) ile Koçluk prensiplerini birleştiren ve birebir yürütülen, gönüllü ve gizli bir süreçtir. Özünde, uyuşmazlık ile etkin olarak uğraşabilmeleri için kurumsal boyutta şirketlere veya bireysel anlamda insanlara yardımcı olmak için geliştirilmiş bir karma-yöntemdir.

AUÇ ve koçluk alanları arasındaki temel birkaç benzerlik, özgür irade ve gizliliğin temel öncüllerini içerir. Bazı teknikler ve uygulayıcı becerileri benzer olsa da bazı çok büyük farklılıklar vardır.

Önemli bir ayrım şudur ki, çatışma koçluğuna katılanların hedefleri sadece çatışmayı çözümlemek ile ilgili olmayabilir. Daha çok, koçluk arayışında olan bireyler, çoğu kez çözümlemeden çok yönetme ile ilgili olan, bir uyuşmazlığın gereksiz yere tırmanmasını önleyecek, çatışma yönetimindeki yetkinliklerini arttıracak, zor bir konuşma ve diğer hedefler için daha güçlü iletişim becerileri geliştirecek yollar üzerine çalışmak isteyebilirler.

Koçluk Sanatı Nedir?

Robert Dilts’in deyimiyle koçluk, bireylerin ve insan gruplarınin performans yeteneklerini en yüksek seviyeye çıkarmalarına yardımcı olan yöntem olarak tanımlanır. Koçu antrenör olarak düşünmek olağandır ve gerçekten de koç danışanların zihinlerini performanslarını arttırma düşüncesiyle potansiyellerinin farkına varmaları ve böylece geliştirmeleri için çalıştırır. Bu anlamda koç aynı zamanda bir değişim kolaylaştırıcı olarak da tanımlanır. Bir gözlem, dinleme, geri bildirim ve özel uyarıcılar ile koç bir bireye, şirkete veya bir takıma projelerini gerçekleştirmelerinde yardımcı olur.

Bireyler koçları hayatlarında dengeyi tanımlamak ve bunu sağlamak için çalışmalarına yardımcı olmaları, bir vizyon ortaya koymak ve aydınlatmak, yaşam için bir görev listesi oluşturmak, zamanı ve görevleri daha iyi yönetmek, kariyer veya ilişki değişimi yapmak, vs. için tutarlar

Kurumsal seviyede, insan kaynakları çalışanları gibi şirket elemanları, çalışanlara örneğin iyileşmiş performansı ve verimliliği destekleme yolu olarak kariyer gelişimlerinde koçluk edebilirler.  Şirketler, bu görevleri ve yöneticilerin hedeflerini yeniden düzenlemeleri ve strateji oluşturmaları veya ekip elemanlarının birbirleriyle daha uyumlu ve etkili çalışmalarına yardımcı olmak gibi diğer görevleri yerine getirmeleri için şirket dışından da koçlarla çalışırlar.

Koçluğun talep edilen hedefi ne olursa olsun, asıl amacı danışanların liderlik vasıflarını geliştirmelerini teşvik etmektir.  Bu her hangi bir başka hedefi başarmanın ön hazırlığıdır. Diğer bir deyişle, koç bireysel anlamda önce kişinin, sonra mesleğinin gelişimini teşvik eder. Koçluğun ön koşullarından bir tanesi her hangi bir faaliyette başarının %80’nin psikolojik, %20’sinin teknik olduğunun kabuludur. Bu sebeple değişim yolu boyunca dikkat, performanslarını kısıtlayan etkenlerin neler olduğunun daha fazla farkında olmaları niyetiyle ve ilerleme sürecini tetiklemesine güvenebilecekleri, öznenin değerlerine, inanışlarına ve yaşam kurallarına yöneliktir.

Çatışma Koçluğu Sırasında Neler Olur?

Çatışma Koçluğunda, hizmet alanların, koça olayın kendi versiyonlarını ve kendi kaygılarını ifade etmeleri kaçınılmazdır. Koç destekleyici ve eleştirel olmaktan uzak durur ve bütün amaç ve niyetler için danışanı destekler. Bununla birlikte koçluk danışmanlık ya da terapi değildir. Örneğin koçlar geçmişteki tecrübeleri ya da çatışma davranışlarının doğuşunu ve duygusal tepkileri araştırmazlar. Bu danışanların geçmiş olaylara referans vermediklerini ya da çatışmanın üzerlerindeki etkilerini tartışmadıkları anlamına gelmez. Koçların nerede müdahale edecekleri açısından sınırları olduğu anlamına gelir. Durum danışanların çatışma yönetimi hedefleridir ve esasında gelecek odaklıdır.

Çatışma Koçluğunun Başlıca Hedefleri Nelerdir?

  • İnsanların çatışma hakkındaki düşüncelerini ve nasıl yönettiklerini gözden geçirmelerine yardımcı olmak
  • İnsanların çatışmanın onlar ve başkalarını nasıl etkilediği hakkında daha fazla iç görü edinmelerine yardımcı olmak
  • İnsanların çatışmaya tepki verme şekillerinden çok cevap verme şekillerindeki değişimlere yardımcı olmak
  • İnsanların etkin problem çözme becerileri geliştirmeleri ve uygulamalarına yardımcı olup, cesaretlendirmek

Medi-Coaching* Uygulaması

Bir koçun bir tarafı mediasyona hazırladığıveya mediasyon sonrası yürüttüğü koçluk, çatışma koçluğunun değerli uygulamalarıdır. Mediasyon öncesi  koçluk yapmak, bir mediatörün taraflarla mediasyon öncesi toplantılarda yaptığından daha fazla ve koçluk yapılan tarafı destekleme yollarına odaklıdır. Koçun rolü danışanı sadece uyuşmazlık sorunlarını çözmeye hazırlamaya ve mediasyon yöntemini anlamasına yardım etmek değildir. Aynı zamanda danışanın zorlu geçebilecek konuşmaları prova etmesine, ortak çıkarları ve sonuçlarını tanımlamasına, seçenekler, stratejiler ve çözümler üzerine daha geniş düşünmesine, vs yardım etmektir.

Bununla birlikte, mediasyon uygulaması olacaksa, uygulama öncesi taraflara bazı eğitimler verilebilir: Çatışma yönetimi, çatışma koçluğu, özellikle grup uyuşmazlıkları veya kurumsal süreçlerde  kolaylaştırıcı grup çalışmaları ve benzeri diğer eğitimler. Bu uygulamanın gerekçesi bu alanlarda eğitim alan insanların genellikle kendi çatışma yönetimi becerilerinin eksik olduğu alanları tanımlayabilmeleridir. Bu gerçek onların hem çatışma katılımcısı hem de uygulayıcısı olarak becerilerinin önüne geçebilir. Ayrıca  katılımcıların kendi özgün çatışma yönetimi tarzlarını tanımlamalarına, en az yetkin olduklarını hissettikleri alanları gözden geçirip adlandırmalarına, kendi bireysel eğitim hedeflerini ve gelişim planlarını kurmaya yardımcı olur.

Mediasyon sonrası koçluğunun hedefleri ise, tarafların kalan hedeflere erişebilmeleri için, uyuşmazlık içindekilerin birine, ikisine veya grup üyelerine, başbaşa görüşerek yardım etmeyi içerir. Bu şunları içerebilir:

  • Gergin kalan ilişkileri geliştirmek
  • Danışana kaygı veren konuların fark edilip, tanımlanmasıyla çatışma yönetimi becerilerini geliştirmek
  • Kişi veya durum hakkında karşılanmayan veya çözümlenmeyen konularla ilgilenmek
  • Gereksiz yere kızışmaya sebep veren tepki ve durumları gözden geçirmek ve gelecek için bunları idare etmenin yolları üzerine çalışmak

Son olarak, çatışma koçu mediasyon süreci içinde mediasyon taraflarından biri için sessiz ortak olabilir. Bu durumda denge unsuru ihmal edilmemeli ve mediatörün görüşü de dikkate alınmalıdır.

Mediasyon sırasında  koç danışanı adına konuşmaz veya başka yolla mediasyon sürecine doğrudan katılmaz. Daha çok koç beyan ettiği hedeflerle ilgili olarak danışanını gözlemler ve genel olarak danışanın çatışma mücadelesindeki becerilerine yardımcı olur. Bu koçluk yardımı, mediasyonun odağı ile ilgili olduğunda, gizli toplantılarda (mediatör, danışan ya da koç tarafından talep edilebilen) sunulur.

Çatışma Koçluğu, uyuşmazlık çözümlemenin özgün ve önleyici bir şeklidir. İnsanlara çatışmayla başa çıkmadaki ve uyuşmazlıkları çözümlemedeki etkinliklerini iyileştirmelerinde teke tek temelinde yardımcı olmanın geniş kapsamlı olasılıkları ve uygulamaları vardır. Yöneticiler, takım liderleri ve yönetimsel konumda olan diğerleri bu tür uyuşmazlık çözümü müdahalelerinden hem koç hem de koçluk hizmeti alan olarak faydalanırlar. Benzer şekilde, iş birimleri ve beraber çalışan diğer insan grupları çatışma koçluğu modeline dayanan takım oluşturmaktan fayda sağlarlar. Yine, bu sadece özel uyuşmazlıkları çözümlemek için değil aynı zamanda gelecekte ortaya çıkabilecek çatışmaları önleyecek ve onlarla ilgilenebilecek becerileri edinmek içindir. Koçluk aynı zamanda her hangi bir müzakereye veya mediasyona katılan insanlar için çok yararlıdır. Aslında, çatışma koçluğu hem profesyonel hem de kişisel seviyede, çatışmayla veya özel bir uyuşmazlık ile etkinlikle başa çıkma becerilerini geliştirmek isteyen herkes için uygundur