Durumun Geçmişi

Yazılı bir ortaklık anlaşması olmadan 4 eşit sermaye ortağı vardı. 50li yaşlardaki Kıdemli Ortak Mehmet’in daha genç 40lı yaşlarda 3 ortağı vardı.

Gençler Mehmet’in Kıdemli Ortak  sıfatıyla pozisyonunun ortaklığın düzgün gelişimini engellediğine ve ücret kazançlarının yetersiz olduğuna inanıyorlardı. Mehmet’in bütün resmi idari sorumluluklarını bırakmasını ve maaşlı bir danışman olmak üzere sermaye payını bırakmasını istiyorlardı. Hiçbiri farklılıklarını herkesin önünde ortaya dökmek istemiyorlardı ama zorunlu kalırlarsa yapacaklardı.  Hepsi çözüm istiyorlardı, zafer değil.

Mehmet işin gelişmesiyle ilgili sorunların, zamanında yanlış olduğunu söylediği ve sonunda haklı çıktığı kararları kabul ettiği için, gerçekleştiğini iddia etti. Bu iş türü için ücretindeki düşüşün sadece durgunluk zamanlarının bir yansıması olduğunu söyledi.

Durumun Analizi

Mediatör ana sorunları taraflarla ayrı ayrı analiz etti. Bu, gençler için iki ana sorun olduğunu meydana çıkardı: Yönetim ve kar paylaşımı. Mehmet için de sorunlar aynı olmakla beraber, fazlası vardı: Eğer sermaye payını bırakacak olursa, ortaklığa koymak için borç aldığı anaparayı geri ödemek ve mevcut faturalarını ödemek için çok fazla toplu paraya ihtiyaç duyacaktı. Ayrıca toplum içindeki statüsü ve kendisinden çok daha genç olan ikinci eşini hayal kırıklığına uğrattığını hissetmemesini sağlamak vardı.

Nakit akışı üzerindeki geniş çaplı zorlama sırasında bütün ağır sermaye katkıları silinip süpürüldüğünden, yüksek iş hacimli şirketin net varlıkları 100,000 YTL’nin altına düşmüştü. Bütün ortaklar iliklerine kadar para çekmişlerdi. Bütün taraflar mediatöre daha fazla borçlanmak dışında hiçbirinin sermayeye ulaşma imkânlarının olmadığını söylediler.

Süreçte Dile Gelenler

Sorun yıllardır yavaş yavaş kaynamaktaydı ve piyasadaki durgunluk ile patlama noktasına gelmişti. Yarım kalmış tartışmalar, önyargı ve dargınlıktan oluşan bir geçmiş vardı. Mediatör yönetim sorununun çözülmesini sağlamaya çalışmakla başladı. Mediatörün isteği üzerine dört ortağın hepsi bir masada toplandılar ve kendilerine nasıl göründüklerini anlamak için birkaç standart psikometrik takım yönetimi testlerine cevap verdiler. Bu çoktandır devam eden zor sorunların yüzleşmesi olabilecek gerilimi kıran biraz neşe ve sohbete yol açtı.

Bu safhada sonuçları açıklamadan, mediatör kendilerini ve meslektaşlarının yönetim rollerini tanımlanan yönetim rolleri çeşitlerine göre değerlendirmelerini istedi. Birbirlerinin bu sübjektif değerlendirmesi, objektif psikometrik testlere genel olarak uydu ama bunun açığa çıkarılması sonuçlar açıklandığında sorunların netleştirilmesine yardımcı oldu.

Sonuç olarak gerçeklik aynası, Mehmet’in hiçbir zaman iyi bir yönetici olmak için uygun olmadığını, oynaması gereken bir rolü olduğunu ve gençlerin ortaklığın avantajı için oynayacakları önemli takım rolleri olduğunu gösterdi. Mehmet hemen yönetim görevinden çekilmeye razı oldu ve yönetim dışında kalacak ise, sermaye payından da vazgeçmeyi gözden geçirmeye hazır olduğunu kabul etti.

O ana kadar mediasyon başarılı geçti ve en önemli sorun para ilk defa o zaman yapıcı bir şekilde ele alındı. Mehmet gençlerin ödeyeceğini düşündüğünün en yükseğinden daha azına anlaşmaya istekli değildi. Yine de, Mehmet likit sermaye kaynakları olmadığı için eğer sermayedar olarak kalmaya devam ederse, işin devam etmesi için, vergisini ödeyebilmek için ve ortaklığın dahil olduğu yabancı bir teşebbüs için var olmayan sermaye için ilave ödeme davetlerinin gelme ihtimalinin yüksekliğinin farkına varmaya başladı. Mediatörün incelemesi Mehmet’in şirket için çok ağır banka borcu ve ofis kira kontratında kişisel yükümlülük gibi ortak ve birçok sorumluluğu olduğunu gösterdi. Daha fazla borç alabilmesi için rehin konulmamış neredeyse hiçbir teminatı yoktu. Ayrıca ortaklıktaki limiti aşan hesabını da geri ödemek zorundaydı.

En kötü alternatiflerin kapsamlı olarak gözden geçirilişi gençler için de gerçeklik okuması oldu. Eğer sermaye payından vazgeçmesi için önerdikleri son finansal paket yetersiz ise, Mehmet gitmeyecekti. Ek sermaye sadece onlar tarafından bulunmak zorunda kalacak ama gene de kar eşit şekilde paylaştırılacaktı. Tahminler, ortaklık bütün sorunlarına hâkim olmadıkça, net karın giderek azalacağını gösteriyordu. Bu yüzden her iki tarafın da çabuk bir anlaşmadan menfaati vardı.

İki önemli şey vardı. Önce, hepsinin arasında yakın kişisel bir arkadaşlık vardı, ama bu ofis içinde baskı altındaydı. Sonra, gençler Mehmet’in şirkette yönetici veya sermaye ortağı olarak değil ama önemli bir rolü olduğunu düşünüyorlardı.

Yakın kişisel arkadaşlık, bütün tarafların katılacağı ve tartışılan konu dışındaki bütün konuların – hafta sonu çekimleri, sosyal etkinlikler, vs- konuşulabileceği ortak bir öğle yemeği ayarlayan mediatörce avantaj olarak kullanıldı. Bu, adil şartlarda anlaşma ve derin kişisel dostluğun korunması öncelikli hedefinin yeniden oluşturulmasına yardımcı oldu.

Saat öğleden sonra 4.30’da Mehmet gençlerin tekliflerindeki şartların yetersizliği yüzünden o kadar yılmıştı ki, şirketin tasfiyesi yönünde şansının denemeye karar verdi. Mediatör hemen öğle yemeği ile aynı prensipte, kişisel arkadaşlığın yeniden alevleneceği ortak bir çay sohbeti ile tarafları bir araya getirdi. Birkaç dakikalık dinlenme ve neşeli sohbetle rahatlamadan sonra mediatör, şirketin tasfiyesinin herkes için yol açacağı korkutucu yasal ve finansal sorunlar hakkında derinlemesine bir tartışma başlattı. Mediatör daha sonra Mehmet’i özel oturuma aldı;burada anlaşıldı ki Mehmet, tasfiye ile ilgili önceki kararı çok açık bir biçimde unutmuştu veya yok saymıştı.

Öğleden sonra 6’da mediatörün baskısı sonucunda gençlerin eşlerinin kendi başlarına sermayeye erişimleri olabileceği ve Mehmet’in yakın akrabalarından bazılarının da sermaye kaynakları olabileceği ortaya çıktı. Hiç kimse bunlara dokunmayı istemiyordu ancak bu safhada herkes bunun bir olasılık olarak görmeye başladı.

Bütün finansal paket, hem vergi etkinliği hem de ödemek için dış kaynakların kullanılması anlamında gençler tarafından belirgin biçimde yeniden değerlendirildi. En kötü alternatifler, fesih dahil, hepsinin gözünde büyüyordu.

En sonunda her iki taraf da diğerini karşılıklı olarak kabul edilebilir olanın eşiğine ittiklerini fark ettiler. Mediatör ertesi gün yeniden toplanılmasına izin vermedi ve eğer bunca senedir süren uyuşmazlık sonunda bir anlaşmaya varılacaksa bunun sıcağı sıcağına yapılmasını tavsiye etti.

Fiziksel yorgunluk ve sıkıntı, zayıflayan moralleri canlandırmak için tarafsız müşterek öğle yemekleri/çay vs. ile üzerine yüklenilmesi gereken var olan kişisel dostluk anlaşmaya varılmasında rol oynadılar. Her iki taraf da tatsız durumda adil bir sonuca vardıklarını ve aralarındaki iyi ilişkinin ofis içinde ve dışında korunabilmesi için yüksek bir şans olduğunu hissettiler. Her iki taraf da uçurumdan aşağı bakmıştı ve gördüklerini beğenmedikleri konusunda da aynı fikirdeydiler.

Sonuç

Akşam 8.30da mediatör gençlere Mehmet’in danışmanlık temelinde, her iki taraf içinde kabul edilebilir kısıtlayıcı maddeleri olan kısa dönemli bir sözleşme ile hemen ayrılmayı kabul ettiğini açıkladı. Mehmet bir maaş paketi ve acil ihtiyaçlarını karşılamak  için toplu bir ödeme almayı kabul etti. Aynı zamanda Mehmet banka borcu yükümlülüğünden kurtulacak ve şirketteki fazladan para çektiği hesabı sıfırlanacaktı ve eğer mal sahibi kabul ederse, ofis kirasındaki akdi münasebetinden kurtulacaktı. Mediatör işini, her iki taraf için de kabul edilebilir şartların konu başlıklarının formüle edilmesine yardım etmeye varana kadar devam ettirmek zorunda kaldı. Bunlar daha sonra imzalandılar ve taraflar arkadaşça ayrıldılar.